‘Achter elk familiebedrijf zit een verhaal’
06 oktober 2016
Auteur: Peter Rikhof | Brookz
Het vinden van een geschikte opvolger is voor familiebedrijven steeds vaker een probleem. De adviseurs van het Centrum voor
Bedrijfsopvolging hebben er dagelijks mee van doen. ‘Het gaat om de ondernemer, de onderneming en het vermogen van de familie.’
Bedrijfsopvolging hebben er dagelijks mee van doen. ‘Het gaat om de ondernemer, de onderneming en het vermogen van de familie.’
Geschikte opvolger 
Kerstmis met zijn allen aan tafel
Hoewel de belangen van de opdrachtgever en het bedrijf voor Van Hardeveld en Van der Spek voorop staan, zal een oplossing altijd recht moeten doen aan de wensen en verlangens van de andere familieleden. Van Hardeveld: ‘Uiteindelijk moet iedereen een beetje water bij de wijn doen. Wij zeggen altijd: als na de overdracht de hele familie met kerstmis weer gewoon met elkaar aan tafel zit, hebben wij ons werk goed gedaan.’
Een beetje afhankelijk van de definitie zou je kunnen zeggen dat ruim de helft van alle Nederlandse bedrijven een familiebedrijf is. Bij deze bedrijven gaat het vaak om een DGA met vaak nog een familielid die ook actief is in het bedrijf. Een van de grootste issues bij een familiebedrijf is het vinden van een geschikte opvolger. Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het aantal bedrijfsoverdrachten binnen de familie al jaren gestaag afneemt. Dat betekent in de praktijk dat er steeds vaker naar een externe opvolger moet worden gezocht. Job van Hardeveld en Pieter van der Spek, beiden partner/adviseur bij het Centrum voor Bedrijfsopvolging, hebben er regelmatig mee te maken. Van der Spek: ‘Ik kom zelf uit een familiebedrijf en weet dus uit eigen ervaring wat er allemaal mis en goed kan gaan in zo’n traject.’ Collega Van Hardeveld vult aan: Zeker als het om een opvolging binnen de familie gaat, komt alles bij elkaar: wie is er geschikt, en wie niet? Wat is een reële waarde, hoe ga je om met het management en de andere familieleden, die niet meedoen in de opvolging? Vaak lastige dilemma’s die in alle rust besproken moeten worden.’
Totaal aanpak
In de praktijk betekent dit dat de adviseurs van het Centrum voor Bedrijfsopvolging werken met een totaal aanpak.Daarbij worden tijdens een vooronderzoek interviews afgenomen met alle betrokkenen: niet alleen de ondernemer, maar ook het management en de andere familieleden. In die sessies komt alles aan de orde: toekomstvisie, beoogde opvolger(s), de waarde, de hoogte van de verkooprijs. Van der Spek: ‘Het belangrijkste in een familie-opvolging is dat er draagvlak is in de hele familie, dat er eerlijk en transparant wordt gehandeld – ook naar de niet deelnemende kinderen. En last but not least: dat de ouder zelf op tijd weet terug te treden.’ Van Hardeveld: ‘Achter elk familiebedrijf zit een ander verhaal, maar de rode draad is toch vaak een dominante vader die de regie niet uit handen wil geven.’ Op basis van al deze gesprekken wordt er door de adviseurs van het Centrum voor Bedrijfsopvolging een stappenplan opgesteld waarin langzaam naar de overdracht wordt toegewerkt. Daarbij wordt gekeken naar zaken als waarde, prijs, fiscaliteit en financierbaarheid. Met name dat laatste aspect is bij familie-opvolging altijd een gevoelig punt, Van der Spek: ‘De uiteindelijke verkoopprijs zal verantwoord betaald moeten kunnen worden. Aan de andere kant kunnen de ouders het bedrijf niet cadeau geven, dan komen ze in conflict met de fiscus en de andere kinderen die zich dan tekort gedaan voelen. Dat brengt onvermijdelijk emoties met zich mee waar je als adviseur wat mee moet. Want anders loopt zo’n familie-opvolging uit op een drama van Shakespeare.’
In de praktijk betekent dit dat de adviseurs van het Centrum voor Bedrijfsopvolging werken met een totaal aanpak.Daarbij worden tijdens een vooronderzoek interviews afgenomen met alle betrokkenen: niet alleen de ondernemer, maar ook het management en de andere familieleden. In die sessies komt alles aan de orde: toekomstvisie, beoogde opvolger(s), de waarde, de hoogte van de verkooprijs. Van der Spek: ‘Het belangrijkste in een familie-opvolging is dat er draagvlak is in de hele familie, dat er eerlijk en transparant wordt gehandeld – ook naar de niet deelnemende kinderen. En last but not least: dat de ouder zelf op tijd weet terug te treden.’ Van Hardeveld: ‘Achter elk familiebedrijf zit een ander verhaal, maar de rode draad is toch vaak een dominante vader die de regie niet uit handen wil geven.’ Op basis van al deze gesprekken wordt er door de adviseurs van het Centrum voor Bedrijfsopvolging een stappenplan opgesteld waarin langzaam naar de overdracht wordt toegewerkt. Daarbij wordt gekeken naar zaken als waarde, prijs, fiscaliteit en financierbaarheid. Met name dat laatste aspect is bij familie-opvolging altijd een gevoelig punt, Van der Spek: ‘De uiteindelijke verkoopprijs zal verantwoord betaald moeten kunnen worden. Aan de andere kant kunnen de ouders het bedrijf niet cadeau geven, dan komen ze in conflict met de fiscus en de andere kinderen die zich dan tekort gedaan voelen. Dat brengt onvermijdelijk emoties met zich mee waar je als adviseur wat mee moet. Want anders loopt zo’n familie-opvolging uit op een drama van Shakespeare.’
Kerstmis met zijn allen aan tafel
Hoewel de belangen van de opdrachtgever en het bedrijf voor Van Hardeveld en Van der Spek voorop staan, zal een oplossing altijd recht moeten doen aan de wensen en verlangens van de andere familieleden. Van Hardeveld: ‘Uiteindelijk moet iedereen een beetje water bij de wijn doen. Wij zeggen altijd: als na de overdracht de hele familie met kerstmis weer gewoon met elkaar aan tafel zit, hebben wij ons werk goed gedaan.’
Bron: www.brookz.nl
Tekst: Peter Rikhof
Fotografie: Sietske Raaijmakers